Sốt xuất huyết: Triệu chứng và nguyên nhân cảnh báo bệnh

17:00 25/10/2024

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây ra, có khả năng dẫn đến biến chứng nặng, điều trị khó khăn, tốn kém. 

1. Mức độ nguy hiểm của bệnh Sốt xuất huyết

Bệnh Sốt xuất huyết đặc biệt nguy hiểm do diễn biến khó lường, hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, các biến chứng của bệnh đặc biệt nguy hiểm như sốc sốt xuất huyết, gây giảm tiểu cầu với các biểu hiện xuất huyết, tăng tính thấm thành mạch, dẫn đến suy giảm thể tích nội mạch và gây sốc hoặc tình trạng xuất huyết nặng, tích tụ dịch, suy hô hấp, suy đa tạng nặng như tổn thương gan, thần kinh trung ương, tim và các cơ quan khác và thậm chí có khả năng dẫn đến tử vong. 

2. Các biến chứng nguy hiểm của bệnh sốt xuất huyết

Trước đây bệnh sốt xuất huyết thường phổ biến ở trẻ em, nhưng hiện tại, nhiều người lớn cũng mắc bệnh và tỷ lệ biến chứng cao. Nếu không được điều trị đúng cách, người bệnh có thể gặp biến chứng nguy hiểm đến tính mạng. 

- Trước hết, phải kể đến sốc do mất máu thoát huyết tương. Nguyên nhân do virus gây bệnh sốt xuất huyết làm tăng tính thấm mao mạch gây thoát huyết tương, làm cô đặc máu dẫn đến sốc khiến máu bị đẩy ra ngoài. Tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến dịch huyết tương ứ đọng trong màng não qua các hành mạch, gây phù não và hội chứng thần kinh. Người bệnh có thể hôn mê.

- Thoát huyết tương còn có thể bị tràn, xâm nhập và gây viêm đường hô hấp, tràn dịch màng phổi, viêm phổi hoặc phù phổi cấp. Nếu không được cấp cứu tính mạng người bệnh có thể bị đe dọa.

- Biến chứng tụt huyết áp đột ngột do mất máu, thoát huyết tương nếu không được xử trí kịp thời có thể dẫn đến xuất huyết não và tử vong. Từ các biến chứng trên có thể dẫn đến suy tim do chảy máu liên tục khiến tim không đủ máu để tuần hoàn. Ngoài ra, sốt xuất huyết có thể biến chứng suy thận cấp, các biến chứng về mắt như mù đột ngột hoặc suy giảm thị lực.

- Ở phụ nữ mang thai bị sốt xuất huyết có thể sốt cao, khiến nhịp tim thai nhi đập nhanh và ảnh hưởng đến thai nhi. Nếu không may nhiễm sốt xuất huyết trong những tháng đầu thai kỳ, thai phụ có thể sảy thai.

3. Nguyên nhân bệnh Sốt xuất huyết

Nguyên nhân sốt xuất huyết là do virus Dengue gây ra, thuộc họ Flaviviridae, một họ virus RNA khá phổ biến trong môi trường nhiệt đới và cận nhiệt đới trên toàn cầu. 

Virus Dengue được truyền chủ yếu từ người sang người thông qua vết đốt của muỗi Aedes aegypti và Aedes albopictus, hai loài muỗi phổ biến trong các khu vực đô thị và nông thôn. Chính vì vậy, việc kiểm soát sinh sản và sự phát triển của loài muỗi này là một trong những biện pháp hàng đầu trong phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh sốt xuất huyết. Bên cạnh đó, virus Dengue cũng còn có thể lây lan qua 2 con đường khác hiếm gặp hơn là từ mẹ truyền sang con, đường máu (khi hiến máu, hiến tặng, phơi nhiễm với kim tiêm có máu người bệnh mắc sốt xuất huyết…).

Có 4 tuýp huyết thanh của virus Dengue (DENV) có thể gây bệnh, bao gồm DENV-1, DENV-2, DENV-3 và DENV-4. Mỗi người có thể bị nhiễm mỗi tuýp ít nhất một lần trong đời. Bệnh nhân mắc sốt xuất huyết do chủng virus nào chỉ có miễn dịch suốt đời với duy nhất 1 chủng virus đó, có thể sẽ tạo miễn dịch chéo với các tuýp virus còn lại nhưng chỉ là thoáng qua, không bền vững, nhanh chóng suy giảm và biến mất hoàn toàn.

Điều đó có nghĩa rằng bệnh nhân từng mắc sốt xuất huyết vẫn có nguy cơ tái nhiễm bệnh nhiều hơn một lần trong đời và thường gây ra các triệu chứng nghiêm trọng hơn ở lần tái nhiễm.

4. Sốt xuất huyết thường xảy ra vào mùa nào? Tháng mấy? 

Việt Nam nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa, sông ngòi dày đặc, khí hậu nóng ẩm quanh năm, tạo điều kiện thuận lợi cho muỗi vằn sinh sôi và phát triển. Đáng lưu ý, miền Nam và miền Trung nước ta, do đặc điểm địa lý và khí hậu thích hợp, mưa nhiều độ ẩm cao, nên bệnh sốt xuất huyết có thể sẽ hoành hành quanh năm. Trong khi miền Bắc và vùng Tây Nguyên bệnh thường chỉ bùng phát từ tháng 4 đến tháng 11.

Mùa cao điểm của sốt xuất huyết là từ tháng 9 đến giữa tháng 11. Vì đây là thời điểm thuận lợi để muỗi vằn sinh sôi và lây lan mầm bệnh một cách nhanh chóng. 

5. Triệu chứng bệnh sốt xuất huyết

Bệnh sốt xuất huyết có thể diễn tiến qua từng giai đoạn. Cụ thể như sau: 

Giai đoạn

Triệu chứng 

Giai đoạn đầu 

Ở giai đoạn đầu của sốt xuất huyết Dengue, bệnh nhân thường khởi phát với triệu chứng sốt cao đột ngột và kéo dài trong vòng 4-7 ngày từ khi bị muỗi đốt và lây truyền mầm bệnh. Ngoài ra, các triệu chứng khác cảnh báo bệnh như:

- Đau đầu liên tục;

- Đau nhức hai hốc mắt;

- Đau khớp và cơ;

- Chán ăn, buồn nôn;

- Có ban xuất huyết dưới da;

- Chảy máu chân răng hoặc chảy máu mũi.

Các ban sốt xuất huyết có thể xuất hiện trên cơ thể 3-4 ngày sau khi bắt đầu sốt và dần thuyên giảm sau 1-2 ngày. Người bệnh có thể bị nổi ban lại một lần nữa vào ngày sau đó. Trong giai đoạn này, xét nghiệm có thể thấy số lượng tiểu cầu bình thường hoặc cũng có thể giảm dần (nhưng vẫn còn trên 100.000/mm3). Số lượng bạch cầu thường giảm.

Giai đoạn nguy hiểm

Thường rơi vào ngày thứ 3 cho đến thứ 7 của bệnh, người bệnh có thể sốt hoặc giảm sốt. Có thể có các biểu hiện như:

- Đau bụng dữ dội và liên tục hoặc tăng cảm giác đau, nhất là ở vùng gan;

- Người bệnh còn có thể có dấu hiệu vật vã, li bì, nôn ói;

- Có các biểu hiện của thoát huyết tương, nếu nặng hơn có dẫn thể đến sốc với biểu hiện vật vã, bứt rứt, li bì, lạnh đầu chi, mạch nhanh nhỏ, huyết áp kẹt, da lạnh, nổi vân tím (sốc nặng), tiểu ít;

- Tràn dịch màng phổi, mô kẽ có thể gây suy hô hấp, phù nề mí mắt;

- Ngoài ra, bệnh nhân có thể xuất huyết dưới da. Các nốt xuất huyết rải rác hoặc chấm xuất huyết xuất hiện ở mặt trước hai cẳng chân và mặt trong hai cánh tay, hay vùng bụng, đùi, mạng sườn. Xuất huyết niêm mạc, người bệnh có dấu hiệu chảy máu chân răng, chảy máu mũi, nôn ra máu, đi ngoài phân đen hoặc máu, xuất huyết âm đạo hoặc tiểu máu.

Trong một số trường hợp nặng, bệnh nhân có thể có biểu hiện suy tạng, như tổn thương gan nặng hay suy đa cơ quan gan, thận, tim, phổi, não. Những biểu hiện nặng có thể xảy ra ở người bệnh có hoặc không có sốc do thoát huyết tương.

Giai đoạn hồi phục

Sốt xuất huyết giai đoạn hồi phục thường diễn ra vào ngày thứ 7 đến thứ 10 của bệnh. Người bệnh lúc đó hết sốt, thể trạng tốt hơn, có cảm giác thèm ăn, tiểu nhiều. Số lượng tiểu cầu sẽ tăng dần và trở về trạng thái bình thường.

3 giai đoạn thường gặp của bệnh sốt xuất huyết

Hiện nay, việc chẩn đoán sốt xuất huyết Dengue thường dựa vào các yếu tố dịch tễ, biểu hiện lâm sàng cũng như dựa vào các xét nghiệm đơn giản: số lượng bạch cầu, số lượng tiểu cầu và hematocrit. Một số xét nghiệm có thể giúp phát hiện mức độ của sốt xuất huyết như điện giải đồ, khí máu, chức năng đông máu, men gan, X-quang phổi nhằm phát hiện biến chứng tràn dịch phổi.

6. Điều trị bệnh sốt xuất huyết

Hiện nay, sốt xuất huyết chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, hầu hết bệnh sẽ tự khỏi trong vòng 2 tuần. Bác sĩ sẽ điều trị các triệu chứng để hạn chế diễn tiến nặng có thể xảy ra. Những trường hợp nhiễm bệnh nhẹ có thể tự khỏi sau một tuần. Những trường hợp nặng được điều trị chủ yếu giảm triệu chứng và kiểm soát các nguy cơ diễn biến nặng của bệnh bằng cách hạ sốt, truyền dịch và chống sốc tích cực.

Việc điều trị sốt xuất huyết phải tuân theo phác đồ điều trị chuẩn. Khi xác định dương tính với sốt xuất huyết, người bệnh sẽ được kê đơn điều trị tại nhà hoặc nhập viện điều trị nội trú tùy thuộc vào tình trạng bệnh. Trong thời gian này, bác sĩ có thể kê một số thuốc để giảm sốt như Paracetamol (Tylenol®, Panadol®). Cần tránh các thuốc giảm đau có nguy cơ tăng biến chứng chảy máu như aspirin, ibuprofen và naproxen sodium.

Người bệnh cần có chế độ ăn uống lành mạnh, giàu chất xơ và vitamin C, uống nhiều nước và nghỉ ngơi, tránh ăn đồ nhiều dầu mỡ, khó tiêu. Duy trì điều trị và theo dõi trong khoảng 12 ngày, người bệnh có thể quay lại cơ sở y tế để tái khám và nếu không xảy ra biến chứng bất thường có nghĩa là bệnh đã khỏi.

Lưu ý rằng cơ thể bệnh nhân sốt xuất huyết rất dễ bị thiếu dịch hoặc mất dịch khiến cơ thể dễ rơi vào trạng thái sốc. Hơn nữa, khi nhiễm loại virus này, cơ thể người bệnh cũng thường bị sốt cao dẫn đến mất nước nhanh chóng. Nếu không được đảm bảo ổn định lượng nước trong cơ thể, hệ miễn dịch có thể bị suy giảm nghiêm trọng khiến cho virus tấn công cơ thể và gây ra những biến chứng nguy hiểm. Do đó, lưu ý đầu tiên dành cho người bệnh là cần phải duy trì lượng nước và cân bằng điện giải bên trong cơ thể, phòng tránh nguy cơ mất dịch và thiếu dịch. 

7. Phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết

Hiện sốt xuất huyết vẫn chưa có vắc xin và thuốc điều trị đặc hiệu. Muỗi vằn chính là nguồn lây bệnh trung gian và cách tốt nhất để phòng bệnh sốt xuất huyết là tiêu diệt muỗi tận gốc, khi đó nguy cơ bùng phát dịch sẽ giảm đi đáng kể.

Biện pháp phòng và diệt bọ gậy, lăng quăng, muỗi

- Thay nước thường xuyên cho các lọ hoa, chậu cây cảnh có nước,…

- Thả cá vàng vào bể cá, hồ cá, hòn non bộ,… để tiêu diệt bọ gậy, lăng quăng.

- Che đậy lu nước, xô nước,…

- Xúc rửa các dụng cụ chứa nước hàng tuần.

- Lật úp các dụng cụ chứa nước khi không sử dụng.

- Thu gom phế liệu, rác thải thường xuyên.

- Phát quang bụi rậm, cây cối trong vườn.

- Phun thuốc diệt muỗi quanh nhà.

- Thay nước thường xuyên cho các lọ hoa, chậu cây cảnh có nước,…

- Thả cá vàng vào bể cá, hồ cá, hòn non bộ,… để tiêu diệt bọ gậy, lăng quăng.

- Che đậy lu nước, xô nước,…

- Xúc rửa các dụng cụ chứa nước hàng tuần.

- Lật úp các dụng cụ chứa nước khi không sử dụng.

- Thu gom phế liệu, rác thải thường xuyên.

- Phát quang bụi rậm, cây cối trong vườn.

- Phun thuốc diệt muỗi quanh nhà.

Thay đổi thói quen sinh hoạt:

- Ngủ màn kể cả ban ngày.

- Mặc quần áo dài tay, dài chân và nhạt màu khi ra ngoài.

- Thoa dầu tràm hoặc kem chống muỗi.

- Mùa mưa, nên hạn chế ra ngoài vào buổi chiều tối, đặc biệt không đến những nơi um tùm, ẩm thấp, nhiều cây cối,…

- Ba mẹ khi cho bé ra ngoài vui chơi cần theo dõi, giám sát bé thường xuyên, không để bị muỗi đốt.

- Đóng kín các cửa trong nhà.

- Người bị sốt xuất huyết cần ngủ màn thường xuyên để phòng tránh muỗi đốt và lây truyền cho những thành viên khác trong nhà.

8. Lợi ích khi tham gia Bảo hiểm sức khỏe VBICare 

Trong trường hợp tham gia Bảo hiểm sức khỏe VBI Care (quyền lợi Điều trị ngoại trú, Điều trị ngoại trú) với chi phí chỉ từ 1.000đ/ngày, bạn sẽ giảm gánh nặng viện phí và luôn đảm bảo tài chính để chăm sóc sức khỏe cho bản thân và gia đình. 

Tổng quyền lợi Bảo hiểm sức khỏe VBICare lên đến 1 tỷ VNĐ/người/năm

Bảo hiểm sức khỏe VBICare bảo vệ sức khỏe toàn diện (Điều trị nội trú, Điều trị ngoại trú, Nha khoa, Trợ cấp nằm viện do tai nạn...): 

- Bảo hiểm điều trị nội trú, phẫu thuật do bệnh: lên đến 250 triệu VNĐ/năm, bao gồm các chi phí nằm viện, phẫu thuật, điều trị trước và sau khi nhập viện, chi phí y tá chăm sóc tại nhà sau khi xuất viện, dịch vụ xe cứu thương trên lãnh thổ Việt Nam… 

- Bảo hiểm điều trị ngoại trú: lên đến 20 triệu VNĐ/năm. Tối đa 10 lần khám/năm. 

- Chi phí y tế do tai nạn: lên đến 100 triệu VNĐ/năm

- Trợ cấp nằm viện do tai nạn: lên đến 18 triệu đồng. Tối đa 60 ngày/năm. 

- Bảo hiểm tử vong, thương tật toàn bộ vĩnh viễn: do bệnh hoặc tai nạn, quyền lợi bảo hiểm lên đến 1 tỷ VNĐ/năm. 

- Bảo hiểm nha khoa:  lên đến 4 triệu VNĐ/năm. Chi trả phí khám chữa răng bệnh lý tại các cơ sở y tế như nhổ răng khôn bệnh lý, chữa tủy răng sữa, điều trị viêm nướu răng cấp tính, viêm nha chu… hay gặp ở trẻ em.

- Dịch vụ bảo lãnh viện phí: Hệ thống bảo lãnh rộng và phân bổ khắp cả nước (tra cứu tại đây).

Bạn có thể tham gia Bảo hiểm sức khỏe VBICare cho bản thân và gia đình qua Website hoặc app MyVBI hoặc Zalo Mini App MyVBI mọi nơi mọi lúc. Lựa chọn nhiều hình thức thanh toán tiện lợi qua thẻ ATM/internet banking/thẻ quốc tế, ví điện tử.v.v

» Mua tại Website: Bảo hiểm sức khỏe VBICare   

» Tải app MyVBI: app MyVBI

» Tải Zalo Mini app: Zalo Mini App 

Ngay sau khi hàng hoàn tất thanh toán, VBI sẽ gửi giấy chứng nhận điện tử tới email bạn đăng ký. (Giấy chứng nhận điện tử có đầy đủ giá trị pháp lý theo quy định tại Nghị định 52/2013/NĐ-CP ngày 16/05/2013 của Chính phủ về Thương mại điện tử. 

Quý khách cần tư vấn mua Gói Bảo hiểm VBI phù hợp? Vui lòng liên hệ với nhân viên kinh doanh: 0869120618

.
icon
Vui lòng để lại thông tin liên hệ VBI sẽ tư vấn ngay cho bạn
Gửi thông tin